Republički zavod za zaštitu spomenika kulture – Beograd i Opština Grocka organizovali su 14. maja 2015. godine radionicu „Turističko putovanje u neolitsku Vinču“ u velikoj sali Opštine Grocka. Radionica je organizovana u cilju da stručnjaci, predstavnici ključnih ustanova kulture, nauke i turizma i lokalne zajednice analiziraju postojeće stanje i utvrde pravce i preporuke za razvijanje turističkog prostora arheološkog nalazišta Belo brdo u Vinči.

U radionici su učestvovali predstavnici Opštine Grocka – sektora za kulturu, urbanizam i turizam, Centra za kulturu, osnovnih škola „Nikola Tesla“ i „Ilija Garašanin“, Kancelarije za mlade, dva udruženja građana i Mesne zajednice Vinča. Ustanove kulture i istraživanja predstavljali su stručnjaci iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Muzeja grada Beograda, prof. dr Nenad Tasić, rukovodilac istraživanja na arheološkom nalazištu. Učestvovali su i stručnjaci iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Sremske Mitrovice i Pančeva, na čijoj teritoriji su praistorijska nalazišta sličnog sadržaja i stanja. Takođe, učestvovali su i predstavnici Turističke organizacije Beograda i udruženja Mladi za turizam.

U ime predsednika opštine Stefana Dilberovića, skup je otvorila i prisutne pozdravila Jasmina Mandić, potpredsednik Opštine Grocka. Siniša Temerinski je informisao prisutne o „Studiji istraživanja, zaštite i prezentacije arheološkog nalazišta Belo brdo u Vinči“. U izradu Studije su uključeni stručnjaci iz nadležnih ustanova kulture, istraživanja i drugih specijalizovanih struka da bi objektivno bili analizirani svi aspekti i stanje arheološkog nalazišta. Radionica koja se održava je deo Studije i rezultati će biti uključeni u njen sadržaj. Radionicu je vodila mr Maja Đorđević, arheolog u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture – Beograd. Projekcijom filma „Dodir prošlosti“ iz 2008. godine, autora dr Nenada Tasića, prisutnima je na popularan i informativan način prikazan izuzetan značaj neolitskog nalazišta.

Raspoređeni u pet grupa, učesnici su diskutovali i analizirali stanje arheološkog nalazišta sagledavanjem njegovih snaga, slabosti, mogućnosti i pretnji (SWOT analiza). Predstavnici grupa svoja zapažanja su i javno izložili. Značaj neolitskog lokaliteta dobro se prepoznaje i svi su svesni potencijala kulturnog nasleđa u Grockoj. S druge strane veoma objektivno učesnici su izložili slabosti: loša infrastruktura, nerešeni imovinsko-pravni odnosi, nedovoljno informisanje, nepostojanje planskih dokumenata... Time su prilike za razvoj potencijala nalazišta dobro prepoznate i ogledaju se u izradi projekata prezentacije, prijavljivanju na domaće i evropske konkurse za kulturu i turizam, povezivanju turističkih organizacija i agencija, saradnji sa mestima gde se nalaze slični praistorijski lokaliteti... Najveća pretnja je nepostojanje upravljačke strukture i nedostatak saradnje stručnjaka i lokalne zajednice.

U drugom delu radionice razgovaralo se o kreiranju turističkog prostora i proizvoda u Vinči. Prvo su prikazani primeri dobre prakse u Evropi (Danska, Makedonija, Španija, Mađarska, Grčka) i u Srbiji. Dosadašnja iskustva u realizaciji prezentacije Lepenskog Vira i Starčeva prikazali su autori ovih projekata, arhitekte, Siniša Temerinski i Miodrag Mladenović. Prof. dr Nenad Tasić predstavio je rezultate koji su dobijeni prilikom savremenih multidisciplinarnih istraživanja u Vinči. Rezultati istraživanja su resursi na osnovu kojih se može kreirati jedinstven i zanimljiv turistički proizvod, atraktivan za turiste koje inspiriše i privlači kulturno nasleđe.

U toku diskusije predstavnici Opštine Grocka i udruženja građana „Vinčanski neolit“ ukazali su da je potrebna bolje organizovana saradnja lokalne zajednice sa stručnjacima u nadležnim ustanovama kulture. Predstavnici turizma naglasili su da turistički prostor i proizvod nije moguće promovisati dok se prethodno ne reše brojni pravni i problemi zaštite koji trenutno onemogućavaju kvalitetnu prezentaciju značaja arheološkog nalazišta u Vinči.

Učesnici su izrazili zadovoljstvo da je organizovana ovakva radionica. Posebno raduje želja da bude više sličnih susreta i da očekuju sledeće korake.